„Ktokolwiek czuje się Łemkiem – jest nim. Ktokolwiek się nim nie czuje – choćby z rodziców Łemków się urodził – nie jest nim”. Krótka fotoopowieść o grupie etnicznej, która dała światu Nikifora, Jerzego Nowosielskiego i Andy’ego Warhola.
Anasta (Anastazja) Chomiak (86 lat) przed domem łemkowskim we wsi Pielgrzymka. Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
Dawniej Rusnacy, Czuchońcy, Kurtaki. Dziś – po prostu Łemkowie.
Łemkini Anasta Chomiak ma 86 lat. Mieszka w starej, drewnianej, łemkowskiej chyży pod numerem 74. Łemkowskie chyże to już zabytki.
Anasta (Anastazja) Chomiak (86 lat) przed domem łemkowskim. Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
Początkowo Łemkowie trudnili się pasterstwem i przemieszczali wraz ze swoimi stadami owiec między górami i dolinami – w zależności od pory roku. Później ta tradycja stopniowo zaczęła zanikać na rzecz osiedlania się na stałe w jednym miejscu i o wiele wygodniejszego wspólnego pędzenia stad z całych wsi w góry na okres wiosny i lata.
Kura pani Anasty też mieszka pod numerem 74.
Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
Tradycyjna obrzędowość i zwyczaje Łemków – w tym ludowe pieśni, stroje, sposoby spędzania wolnego czasu – zaczęły stopniowo zanikać, ustępując miejsca pierwiosnkom nowoczesności.
Poniżej Łemko w sieni domu. Maj 2012 roku. Wieś Olchowiec. Znana głównie z kermeszy łemkowskich. Z okazji odpustu na św. Mikołaja do Olchowca przyjeżdżają Łemkowie z Polski i nie tylko. Tu znajduje się również greckokatolicka Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja.
Olchowiec, 18.05.2012. Portret Łemka w sieni domu. Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
Łemkowie trudnili się również zanikającymi obecnie zawodami – byli gonciarzami, bednarzami, maziarzami, łyżkarzami czy dziegciarzami. Kobiety zajmowały się tkactwem. Na Łemkowszyźnie pełno było również ośrodków kamieniarskich, w których z miejscowego piaskowca wytwarzano np. kamienie młyńskie lub osełki.
Poniżej twórca ludowy Kazimierz Stachurski ze wsi Pielgrzymka (województwo podkarpackie). Pan Kazimierz ma 59 lat i wyplata koszyki. Pielgrzymka słynie z najpiękniejszych koszy łemkowskich
Pielgrzymka, 22.05.2012. Kazimierz Stachurski ur. 1953 r. Twórca ludowy wyplatąjacy koszyki. Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
Na poniższym zdjęciu nabożeństwo wieczorne – tzw. wieczernia – w greckokatolickiej cerkwi Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z 1934 r.
Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja. Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
Poniżej cmentarz łemkowski w Polanach…
Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
… i krzyż łemkowski
Fot. Andrzej Sidor/Agencja FORUM
Wytwarzanie dziegciu (stosowało się go w ludowej medycynie), mazi drzewnej, a także trudnienie się szklarstwem, było charakterystyczne dla osób, które prowadziły wędrowny tryb życia.
Poniżej Roman Penkala – łemkowski dziegciarz ze wsi Bielanka lub po prostu Бiлянка (województwo małopolskie). Celowo przywołuję tu alternatywną wersję nazwy, bo mieszkańcy Bielanki – jako pierwsi – wywalczyli zgodę na stosowanie podwójnego polsko-łemkowskiego określenia w 2008 roku.
Roman Penkala pokazuje "plecak" dziegciarski. Fot. Andrzej Sidor/FORUM
Na ostatnim zdjęciu cerkiew greckokatolicka Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu. Co ciekawe, służy katolikowm dwóch obrządków – zarówno greckokatolickiego, jaki i rzymskokatolickiego.
Fot. Andrzej Sidor/FORUM
Źródła:
Łemkowie w Krynicy (Krynica.pl)
Mniejszości etniczne w Polsce – Łemkowie (Lemko.pl)
Agencja FORUM (zdjęcia)
Polecam:
Piotr Pytlakowski, Cmentarz wykarczują z pamięci i naród zginie
piękne, pełne kolorów i życia zdjęcia
„Kura pani Anasty też mieszka pod numerem 74.” – dobre:)
Nie naśmiewaj się jak nie wiesz w czym rzecz.. Kura = tak mieszka, gdyż dom Łemka to w jednym ciągu dom mieszkalny, stodoła stajnie tok=klepisko, bez wychodzenia na zewnątrz zaopatruje się bydło, trzodę,i wszystko co potrzeba.
Ja się nie naśmiewam, tylko spodobało mi się to zdania – w zestawieniu ze zdjęciem bardzo fajne.
Jak zwykle przedstawia się łemków w sposób lekceważący, jako ludzi prostych i ubogich, mieszkających w kurnych chatach. Przecież byli wśród nich również bogaci, należący do warstw szlacheckich. Przyjedźcie do Łabowej, a znajdziecie budynki bogatych łemków, Wisłockich , Wójtowiczów, Polańskich. Na cmentarzu są groby Łomnickich, Mochnackich
szlachta łemkowska ??? był jeden hrabia Kowalski z Birczy, ale z tego faktu nie należy wyciągać wniosku że każdy Kowalski to arystokrata 🙂
W chyży mieściło się wszystko. Zresztą w innych rejonach Polski stajnie też były połączone z domem mieszczuchu. 🙂 Budowano w ten sposób ze względu na ostre zimy.
w przedwojennej Polsce, większość obecnych tzw.: mieszczuchów mieszkała w slamsach otaczających miasta. O tym możesz znaleźć artykuły z przedwojennych amerykańskich gazet. Dopiero komuna, na którą tak plują pobudowała mieszczuchom bloki.
A jakby tak wystawę większej ilości zdjęć? Sądzę,że nawet dla mieszkańców Podkarpacia byłaby taka wystawa czymś ciekawym. Sanok, Lesko – są galerie, miejsca ciekawe, gdzie można by te fotografie pokazać…
fajne z Olchowca zagubione w lasach podejście na Baranie i dalej szlakiem granicznym. Polecam
Moje rodzinne strony . )))
Moje też:)
Byłem w tamtym regionie, mnóstwo ciekawych ludzi tam mieszka nie tylko łemków ale też dużo osób się tam osiedliło z innych rejonów polski
http://www.strzyzow-galeria.pl/2010/07/fotorelacja-z-pleneru-w-nowicy-i-bielankach-kolka-plastycznego-dzialajacego-przy-domu-kultury-w-strzyzowie/
Dziękuję za link:) Piękne zdjęcia!
Czuję się dumny z tego ze należę do tej społeczności 🙂
koko koko dla mnie spoko
Jakby autor sobie poczytał to by wiedział, że liczba Łemków Polsce – od 2001 roku (spis pow.) do 2011 (spis. pow.) wzrosła o 900%. Według wstępnych danych Łemków jest w PL ok 10.000 więc tendencji spadkowej tu nie widać 😉
Brak szacunku dla morderców polskich dzieci.
hmm… widać że z historią jesteś na bakier i mylisz pojęcia .a nawet nie masz odwagi się podpisać .żali ….
Jesteś zwykłym nieukiem lub kłamcą: UPA stworzyła tzw. „odcinek operacyjny ŁEMKO” – rekrutowali do niego Łemków z terenu Beskidu Niskiego. Wpisz w google nieuku „Łemkowie a UPA” .
a łemkowie jako kurierzy w czasie 2 wojny a partyzantka AKowska w Beskidzie Niskim , wiesz koleś że dzwoni ale nie kumasz gdzie…
w czasie II wojny łemkowie jako zawodowi łowcy wydawali kurierów idących na Węgry< O!
To że banderowskie bortaki nazwały sobie tak sotnię, to tylko świadczy o tym, czego banderowskie bortaki sobie życzyły. Jakby hitlerowcy wpadli na pomysl, by nazwać którąś dywizję SS „Polen”, to chyba by to nie znaczyło, że nagle Polakom wyrosły tatuaże z runami pod pachami, co?
SS Galizien rekrutowała się przecież z łemków 🙂
dajcie se na wstrzymanie, bo to nie blog historyczny – po co tu mieszać historię, jak chodzi o zdjęcia i pokazanie zwyczajów łemkowskich
ty to jakis zwykły prymityw jestes a co polaczki robili ? juz takie cos jak ty zapomnialo ?
Ignorancja i nieuctwo się szerzy.. Mówi sie że tylko stare babcie z południa nie widzą róznicy miedzy UPA a Łemkami, a to nie prawda – bo i młodzi nieucy mają to samo, nic nie umią – a dużo mówią. Jeśli człowieku nie masz pojęcia o czym mówisz, nie uczysz sie – nie wypowiadaj się… Łemkowie nie mordowali nikogo, żyli w spokoju z innymi ludźmi.. Żadem naród nie jest idealny,ale nie wolno łaczyc Łemkó z wydarzeniami lat wojny
Nie jestem Łemko, chociaż (jak większośc polaków) nie jestem też czystym słowianinem bo mam pradziadka austriaka a dalekiego przodka z wegier. Mieszkam niedaleko Gorlic, i znam wielu Łemków, przyjaźnie się z Łemkynią, i jest naprawdę wspaniała kobietą, nigdy sie nie wywyższą kuturowo, jest normalną kobietą, chociaż nie lubią jej właśnie za to że jest Lemkynią.. I wierz mi płącze nad losem Wołynian, i pamięta co sie tam działo.. Powiem tak, jak polacy pod koniec wojny setki zydów palili żywcem po stodołach to jest ok, jak od 16wieku gnębili ludnośc wschodnia, jest ok – W każdym narodzie są czarne owce, możliwe że i wśród Łemków znaleźli się tacy co szli za UPA, ale częśc z tych co poszła, szła pod przymusem,groźba, tak jak nasi do wehrmachtu… Mordy ukraińskie były okrutne..ale to były mordy ukraińskie, nie łemkowskie, polacy też organizowali czasem też akcje odwetowe.
Szkoda, że ator reportażu nie wyjaśnił, dlaczego łemkowski cmentarz jest tak okaleczony…
Autor tego nie wie, ale chętnie się dowie.
ano,nikt o takie nekropolie nie dba.Po akcji Wisła zabrakło rodzin którzy odwiedzaliby i opiekowali się pochowanymi tutaj przodkami ,zaś księża katoliccy zupełnie nie dbają,nie wykazują zainteresowania bo byłaby to działalność czysto charytatywna a, jak wiemy kościół jako jeden z pierwszych został ogarnięty wszech obecnym materializmem i komercją i w kościele rzym-kat panuje dalej zasada =KTO NIE Z NAMI -TEN PRZECIW NAM.
Ile osób nie umiem policzyć, ale na pewno razem, od 26 lat remontuje społecznie cmentarze pozbawione opiekunów: łemkowskie, bojkowskie, żydowskie, polskie (na Ukrainie), niemieckie. Zatem nie jest tak, że nikt nie dba. Nie jest nas legion, ale przez te lata zajmowaliśmy się sztuką sepulkralną (remontami z wykorzystaniem technik konserwatorskich) dokładnie na 114 cmentarzach, a takoż małą sakralną architekturą przydrożną… to ponad 1600 „obiektów”. To kropla w morzu setek cmentarzy które potrzebują zręcznych rąk, ale też wielu od 1987 roku poszło w nasze ślady. Zapraszam do pracy z nami po prostu :), społecznej pracy.
Cmentarze w Polanach remontowaliśmy w 2009 r. Co mogliśmy to poskładaliśmy należycie. Niestety nie zawsze mamy czas i materiał na rekonstrukcje. Stąd też pokazany na zdjęciu krzyż Graconia z 1906 r. (rzeźbiarza z Bartnego) nie jest kompletny, ale może kiedyś uda się nam go zrekonstruować, przy czym do 2009 r. leżał, a teraz choć okaleczony… stoi.
Szymon Modrzejewski – Stowarzyszenie Magurycz.
P.s.: w zeszłym tygodniu pracowaliśmy w nieistniejącej wsi Beniowa na Bojkowszczyźnie, nad Sanem, w Bieszczadach, w sobotę i niedzielę pracujemy w Długiem w Beskidzie Niskim, na przełomie VI/VII w Maćkowicach pod Przemyślem na cmentarzu ukraińskim, w VII zaczynamy remont dzwonnicy cerkiewnej w Polanach, ale Surowicznych, w VIII jedziemy na Podole ratować nagrobki na cmentarzu polskim w Mińkowcach, żydowskim w Tymkowie i ukraińskim w Prytuliwce… ktoś dba od 26 lat 🙂
Rozumiejąc Pani uwagę – jako człowiek od lat zaangażowany w opiekę nad cmentarzami pozbawionymi opiekunów – pragnę parę – dość może dla niektórych bolesnych – spostrzeżeń uczynić, dotyczą one okaleczania cmentarzy:
– cmentarze łemkowskie bardzo rzadko były dewastowane celowo, bardziej zniszczył je czas i brak opieki, a najwięcej zniknęło – kradzionych na złom lub w celach „kolekcjonerskich” – krzyży żeliwnych,
– wiele starych nagrobków dosłownie rozpada się – jak uwidoczniony na zdjęciu krzyż – ze względów technologicznych, widoczne na zdjęciu uszkodzenie nie jest wynikiem dewastacji a rdzewiejącego żelaznego łącznika, który scalał dwie, wykute osobno, części krzyża, ten łącznik zwany „dyblem” utleniając się spuchł i rozsadził kamień, podobnie uszkodzonych krzyży, nie tylko na Łemkowszczyźnie są setki, my te dyble zamieniamy na nierdzewne, przy czym w wypadku wskazanego zdjęcia powstaje pytanie co stało się z częściami krzyża… zwykle leżą u stóp nagrobka, tu komuś przeszkadzały
– patrząc na współczesne cmentarze, które wchłaniają stare cmentarze, nagrobki, mam przekonanie poparte 26-letnimi peregrynacjami po cmentarzach w Polsce i nie tylko, a także latami pracy na nich, że suma zniszczeń jest większa na cmentarzach użytkowanych, gdzie nagminnie likwiduje się, niszczy, rozbiera, wyrzuca stare nagrobki, obawiam się, że podobnie byłoby na Łemkowszczyźnie (ludzie chcą nowomodnych rozwiązań, w tej materii Łemkowie niczym nie odbiegają od reszty społeczeństwa),
– wśród tysięcy pozbawionych opiekunów cmentarzy najbardziej zdewastowane są (w kolejności): niemieckie, żydowskie, ukraińskie (bez wnikania w zawiłości etniczne, vide: Łemkowie, Bojkowie i ich identyfikacja narodowa), ale także polskie – na nich najczęściej dochodzi do usuwania/niszczenia starych nagrobków (z cmentarzem Powązkowskim włącznie).
Na koniec: nikt dziś nie broni remontować cmentarzy, więc proponuję zająć się uratowaniem tego co można, nie porzucając refleksji na temat przyczyn.
Szkoda, że wielu Polaków, którzy stracili życie „dzięki” tym malowniczo żyjącym na terenach naszego kraju Łemkom nie może zrobić sobie równie nastrojowych i nostalgicznych fotografii. Wielka szkoda…
widzę koleś że znasz historię wg PRL-u , albo jesteś wszech-faszystopolakiem , ilu Polaków zabili ubecy i milicjanci ?
Nazwiska i dowody. I nie mylmy przy tym Lemków z jakąś Ukraińską swołoczą…
Łemkowie popierali UPA a nawet uczestniczyli w mordach na Polakach. Realizowali w praktyce zbrodnicze hasła BANDERY – BUDEMO LACHIW RIZATY, SMERT, SMERT LACHOM
To poważne oskarżenie. Warto byłoby je poprzeć jakimiś dowodami. Zwłaszcza, że od ponad stu lat istnieje duża grupa Łemków gwałtownie sprzeciwiająca się jakimkolwiek wpływom ukraińskim w swojej kulturze.
Poprawka na przyszłość – Łemkynia, nie Łemkini:)
Z tego co wiem, to tak o sobie mówią łemkowskie kobiety.
Obydwie wersje są poprawne – Łemkynia jest używana wśród Łemków, Łemkini jest oficjalną wersją PWN. Pozdrawiam serdecznie
Cudowne wspomnienia mojego dzieciństwa.Dzisiaj–rozrzuceni po świecie ,jakże często nasze myśli błądzą po bezdrożach podkarpackiej ziemi i z przyjemnością utrudzony przysiadłbym na progu domu w którym mama na pewno gotuje dużo pierogów z ziemniakami.Niestety ,dzisiaj już ani mamy ,ani domu z progiem do posiedzenia i pierogi już też nie takie same i choć przyjdzie złożyć kości w bałtyckich piaskach to zawsze tamta ziemia od innych droższa.Wiesław S.-Rudka k. Sieniawy
Fajna sprawa, mieszkam w wielkim miescie, ale chetnie bym zamieszkal w takiej chacie.
Moje szefowstwo jest glupsze od tej kury na tym zdjeciu, ale niestety musze takich debili sluchac…
Widzę tu wiele wpisów o wręcz wrogim nastawieniu.A przecież nie można wszystkich mierzyć tą samą miarą.W każdym narodzie są ludzie wspaniali, są i kanalie.Podziwiajmy te fotografie od strony artystycznej,zadumajmy o tym pięknie oddanym klimacie Ziemi Łemkowskiej. Dodam jeszcze,że wymieniając sławnych ludzi łemkowszczyzny zapomniano o Mietku Szcześniaku. Pozdrawiam
Moi przodkowie (Polacy/Austriacy/Czesi) żyli w Małpolsce wspólnie z Łemkami przez kilka stuleci, aż w ltatach 1942-1946 ci spokojni Łemkowie zaczęli ich rezaty.
Czas rozliczyć do końca zbrodnie UPA na narodzie Polskim.
Skoro mówisz, że to byli Łemkowie, to na pewno masz na to dowody. Jeśli są prawdziwe, to każdy sąd przyzna Ci rację. Jeśli nie są, możesz mieć problem wynikający z pozwu zbiorowego. Proste.
Dr.Jaroslaw Gdanski „Zapomniani zolnierze Hitlera” udokumentowane zrodla,ok. 500 lemkow w SS „Galizen” komisje poborowe w Komanczy,Sanoku,Labowej itd.dobrowolnie,bez przymusu,byly tlumy,0k.80 tysiecy.Reszta poszla do stiacha,smyrnego i innych banderowcow zasilic sotnie mordecow,badytow,siekiernikow,nie wybielaj my Polacy znamy prawde i nie strasz sadami nik sie tego nie boi,zrozumiales przyglupie? JAREMA
Szanowna Pani autorko. Na tych samych terenach, gdzie żyją Łemkowie, żyją też przedstawiciele innej grupy etnicznej, o równie ciekawym i skomplikowanym pochodzeniu. Dziś nazywani są Pogórzanami, ale dawniej (do czasów II wojny św.) zwano ich zupełnie inaczej… Zapraszam do zrobienia reportażu także o nich
Nie ma piekniejszego miejsca na swiecie !!!
Duch polskiego nacjonalizmu ciągle straszy swym przeraźliwym obliczem jedynej ofiary obcych żyjących niegdyś w granicach Rzeczpospolitej.
Oczywiście, o winach polskich kolonistów mowy być nie może, a jeśli już, to była to reakcja na prowokację lub brak lojalności mniejszości. Całkiem zakute, nacjonalistyczne nastawienie, które stawia Polaków w dziwnej roli odwiecznych ofiar, a jak wiadomo, jeśli ktoś jest ciągle atakowany i nie umie wchodzić w sojusze i tworzyć koalicji z innymi, to jest albo głupim bufonem, albo kiepskim strategiem.
Jestem Łemkiem! (w sensie deklaratywnym).
Płakać mi się chce jak czytam te komentarze. Moja rodzina to łemkowie, mieszkali obok Krynicy Górskiej od XVI wieku -w życiu nie słyszałam, żeby Krynica Górska leżała na Ukrainie! Upowcy przyszli w 47′ do mojej babci w nocy i tak ją stłukli, że rano w 7 miesiącu urodziła swojego synka.
Tak to było… ale historię piszą niestety przegrani.
Łemkowie nie brali czynnego udziału w mordach Polaków.Jednakże stanowili dla Ukraińców z OUN-UPA zaplecze logistyczne.Sympatyzowali z Ukraińcami uważając ich za tzw.swoich.Akcja Wisła była koniecznością by opanować sytuację w Bieszczadach(Beskidzie Niskim także).W wiosce Zyndranowa niedaleko Dukli mieszka Teodor Gocz -wystarczy z nim porozmawiać a nabierze się przekonania,że nadal Łemkowie negatywnie odbierają nas -Polaków.Proszę poczytać o mordach na Wołyniu-Ukraińcy wymordowali ok.100tys.naszych rodaków w najbardziej okrutny sposób:cepami,siekierami,kosami,palili żywcem kobiety i dzieci.Tego nam nie wolno zapomnieć.Co prawda Łemkowie w tych mordach nie uczestniczyli ale z narodem Ukraińskim się identyfikują i ciągle płaczą nad swoim ciężkim losem jaki im zgotowała historia.Może zapłaczą nad losem Wołynian?
Nie mam siły do takich ludzi… Grand P mówisz jak jakiś faszysta.. zresztą, to temat bez końca nikomu nie pomoże gadanie on zły ona zła..
Jezeli ktokolwiek z Was forumowicze chce wiedziec czy Lemkowie brali udzial w partyzantce UPA – to prosze bardzo wejsc na portal ukrainskich zasobow naukowych http://www.apokryfruski.org i w zakladce Wislok Wielki (Lemkowszczyzna) mamy videonagranie Pana Wasyla Lasyczki – czlonka sotni Chrina z tej miejscowosci.Bral on udzial w wielu akcjach UPA o ktorych opowiada.Min.napadach na WP w Polonnej ,Zawoju , Kozusznem , Jasielu. W jasielu wzieto do niewoli ponad 90 jencow WOP , z ktorych wypuszczono 20-tu a reszte wymordowano.W sotni Chrina a takze Didyka ,Myrona , Stiaha i Bira wielu bylo Lemkow. Oczywiscie -nikt nie posadza wszystkich Lemkow o czynna walke w szeregasch UPA.Jednakze ze zrodel wynika takze iz do poboru do 14 SS Division Galizien zglosilo sie ponad 60 tys ochotnikow z samej Lemkowszczyzny – z ktorych przyjeto tylko kilka tysiecy.
i tylko takie był akcje UPA w PRL przeciwko Polskiemu wojsku, nie mordowali polskiej ludności cywilnej – bo jej tu nie było, do 1947r. to były tereny czysto-etnicznie ukraińskie. Za to LWP i WOP mordowało ukraińskie dzieci ( Zawadka Morochowska, Terka, Brzozowiec k.Czaszyna, Gorajec, Kobylnica Ruska, Lubliniec, Karlików, Płonna, Karlików, itp.)
Dlaczego Polacy nie mówią o stosunkach Polsko-Ukraińskich przed 1941r. zainteresujcie się w końcu za co tak was Ukraińcy znienawidzili. Ale nad tym nie pozwala zastanawiać się wasz zawsze dziwica i święta matka boska częstochowska – dawna Bełska Ikona Matki Bożej zrabowana Rusinom przez polskiego księcia.
ludzie wszędzie żyli po jednym dachem ze zwierzętami. Obecnie w Holandii polscy pracownicy mieszkają pod jednym dachem z krowami. Poczytajcie sobie przed wojenne amerykańskie artykuł o Polsce, przed wojną Polacy żyli w slamsach wokół miast. Takie chałupy do teraz stoją w Dani i Szwecji.
na dwóch pierwszych zdjęciach prawdziwi Lemkowie. W mojej miejscowości polowa to Lemkowie, sami uważają ze prawdziwy Lemko to Lemko biedny. Wśród nich najwięcej jest starych panien i kawalerów. Oni maja takie coś ze jak któreś z nich maja się ku sobie, to pozostali obgadają jedno przed drugim i rozpędzają towarzystwo. Mieszkają tez tu tacy potomkowie Lemkow którzy maja firmy (notabene solidnie je prowadza) ale oni unikają pozostałych chodzą już do polskiego kościoła.
150tys łemków zamieszkiwało Lemkvyna i 60tys zgłosiło sie na ochotników do SS Galizien:)Człowieku…opamietaj sie zanim bedzie za pozno. Pisac bzdury to kazdy potrafi…i nie myl prosze prawdziwego Lemka z Ukraincem…
As the admin of this website is working, no hesitation very quickly it
will be renowned, due to its feature contents.
Woah! I’m really enjoying the template/theme of this website. It’s simple, yet effective. A lot of times it’s very difficult to get that „perfect balance” between user friendliness and visual appearance. I must say you’ve done a great job with this. Also, the blog loads very quick for me on Internet explorer. Outstanding Blog!|