Tektura, modelina, szary papier. Mikrozagłada. Siedzisz spięty w ciemnej sali, jakbyś sam był w obozie śmierci. Ale wiesz, że za chwilę otworzą się drzwi, włączy się światło i będziesz mógł wyjść. Tej recenzji miało nie być. Tak, jak po obejrzeniu spektaklu „KAMP” w wykonaniu holenderskiej grupy Hotel Modern, milczenie było jedną z możliwych recenzji. Ale przeczytałam opinię, z którą się nie zgadzam, w serwisie Kulturawkrakowie.pl, (zobacz „KAMP”. Zabawa w Auschwitz).
Fragment makiety obozu. Scenografia do spektaklu "KAMP", fot. M. Morek/Sztukatułka
Makieta obozu zagłady. Wielka, zakrywająca całą scenę. Tory kolejowe, drut kolczasty i tysiące małych figurek – najpierw w ubraniach, później w pasiakach, później nagich. Nienaturalnie wykrzywione, modelinowe twarze z głębokimi oczodołami i otwartymi z przerażenia ustami. Tysiące ludzi przyjadą do tej ostatniej stacji pociągiem. Już go słychać. Musi być coraz bliżej. Widzowie czekają. Wychylają się , by między głowami siedzących przed nimi ludzi, zobaczyć wjeżdżający z hukiem na scenę, wyładowany lalkami pociąg. Lalki „pójdą do gazu”. My o tym wiemy. Znamy scenariusz.
Lecz zanim to się stanie lalki założą pasiaki, pójdą na apel, do pracy. Jedna z nich zasłabnie – z przemęczenia i głodu. Upadnie na ziemię. Druga – w mundurze – zatłucze ją na śmierć. Kobieta siedząca przede mną odwróci głowę, żeby nie patrzeć. Uderzenie za uderzeniem. Mocne, bezlitosne. Potworny, głuchy dźwięk. Słyszę go do dzisiaj. I widzę jak mała lalka bita bez opamiętania rozpada się na kawałki.
To nie zabawki, tylko tysiące cichych aktorów niemego dramatu. To nie zabawa w Auschwitz, tylko alternatywna forma mówienia o holokauście. Nie mogę się zgodzić z opinią, że jest to „próba zaklinania tragedii w tekturze i modelinie”. To po prostu jedna z wielu możliwych interpretacji. Dla mnie ciekawa, bo materiały, które wykorzystano do wykonania scenografii i sposób, w jaki aktorzy ożywiają postaci, odbieram jako oryginalną metaforę przedmiotowego traktowania człowieka w każdym obozie zagłady.
Fot. Łaźnia Nowa
Zarzut, że „KAMP” został „ułagodzony, uproszczony i pozbawiony ludzkich emocji i prawdziwych ludzkich historii”, uważam za bardzo mocny. Bo to jest teatr. A w teatrze trzeba pójść na skróty. W 55 minut nie da się oddać w szczegółowy sposób dramatu, który trwał 5 lat. Tak trudny temat wymaga od reżysera precyzji i umiejętności pokazania wypadkowej wszystkich ludzkich tragedii, jakie rozegrały się w Auschwitz.
Lalki nie mówią. Taka jest konwencja. I to milczenie bardzo mocno uderza w widza. Spektakl oddziałuje przede wszystkim doskonałym dźwiękiem. Jest orkiestra, która gra, gdy przez scenę jedzie ciężarówka z zatłuczonym na śmierć więźniem, jest pisk hamującego na tej makabrycznej stacji pociągu, słychać oddechy i chrapanie śpiących w barakach ludzi. I słychać ciężki oddech osoby w masce przeciwgazowej. Nam, siedzącym na widowni, również oddycha ciężko. Tak bardzo sugestywne jest to połączenie obrazu z dźwiękiem.
Lalka w kombinezonie i masce odsuwa pokrywę w podłodze i wsypuje z maleńkiej puszki do komory cyklon B. Zgarnia rękami resztki substancji do otworu i zasłania go ciężkim wiekiem. Słychać, jak granulki nasączone cyjanowodorem uderzają o podłogę. To szum podobny do tego, jaki wydaje przesypywany piach. Słychać zgrzyt zasuwanego wieka. I oddycha się coraz ciężej. Mimowolnie. Wiadomo, co dzieje się piętro niżej. Zaraz pokaże to kamera trzymana przez jednego z aktorów Hotelu Modern. Lalki tłoczą się w rogu pomieszczenia. Zupełnie tak, jakby wierzyły, że to je uchroni przed śmiercią.
A ty siedzisz w napięciu w tej ciemnej sali, jakbyś sam był w obozie zagłady. Tylko wiesz, że za chwilę otworzą się drzwi, zapali światło i będziesz mógł wyjść. W ciszy lub bijąc brawo.
Ewelina Karpińska-Morek
Sztukatulka.pl
Kolejny transport. Fot. M. Morek/Sztukatułka
Fot. Łaźnia Nowa
Fot. Łaźnia Nowa
Byłem, widziałem spektakl. Mam podobne odczucia – lalki mogą się wydawać groteskowe, ale to tylko złudzenie, które mija po kilku minutach od rozpoczęcia spektaklu. Scenografia bardzo dobrze przygotowana – ktoś włożył mnóstwo pracy w to, żeby pokazać Auschwitz tak, jak rzeczywiście wyglądał. Bardzo dobry pomysł z tym pokazywaniem scenek rozgrywających się na makiecie na białej płachcie, bo pewnie nie wszyscy dokładnie widzieli, co robili aktorzy z tymi kukiełkami.
„To nie zabawa w Auschwitz, tylko alternatywna forma mówienia o holokauście.” To juz jakaś światowa patologia. Icki próbuja udowdnić światu ogromne fałszerstwo polegające na tym, ze według nich w nazistowskich obozach zagłady gineli tylko żydzi. Wyjątkowa obłuda, fałsz i bandytyzm na narodach świata.
zastanów się 3 razy zanim coś napiszesz, taka sugestia na dziś dla Ciebie, przeszkadza Ci to, że pokazano akurat holokaust, i co ty o nim wiesz? widzę, że niewiele. Nie czujesz i nie znasz tematu, a wymądrzasz się… kultury i wiedzy trochę… mówisz o jednej z największych tragedii w dziejach … tak się składa, że Żydzi mieli generalnie najbardziej „przerąbane”… co nie znaczy, że inni nie cierpieli i nie byli prześladowani… co w tym jest za fałsz, obłuda i bandytyzm? znasz w ogóle znaczenie słów, które używasz?mam wrażenie że nie! Nie jest to fałsz! ani obłuda! Tylko niedouczony, nietolerancyjny i zawistny tępak może pisać takie rzeczy! Ja w Twoim wieku zanim coś palnęłam 5 razy się zastanowiłam, może dlatego, że wtedy mówiło się jeszcze z drugim człowiekiem „face to face” nie pod zasłoną Internetu, który otumania i zwalnia od myślenia, bo co mi tam? i tak nie wiedzą kim jestem to mogę pisać co ślina na język przyniesie
zgadzam sie! Prócz Żydów byli niszczeni też Romowie. Trzeba o tym przypominać, bo nienawiść do tych narodów jeszcze jest bardzo duża.
a Ty też zacznij myśleć o tym co mówisz i czytasz. wyjmiesz jedno zdanie z kontekstu i go jeszcze nie zrozumiesz jak należy… ech narodzie, z tak wykształconą młodzieżą to my naprawdę polegniemy… Twoje pokolenie rozwali ten kraj na łopatki do końca! Nieduczone i zawistne dzieciaki
Bardzo dobra ironia, bo w Auschwitz nie gazowano ludzi.
Poproszę Moderatora o skasowanie twojego komentarza. Reprezentujesz tą najgorszą, szlamowatą część mojego polskiego narodu.
taa??? to jakaś nowa wersja historii, chciałeś/aś być uznany za inteligentnego czy tylko na 3 sekundy skupić na sobie uwagę.. brawo udało Ci się! Tylko nie wiem, czy o takie wrażenie jakie wywarłeś/aś Ci chodziło! Wiesz ignorancie i debilu młody bardzo, że mówisz o pokoleniu SWOJEJ BABCI/DZIADKA, (może prababci i pradziadka, bo jesteś bbbbbbbbaaaaaaaaaaaaardzo młody i baaaaaaardzo głupi! Trzeba być skończonym idiotą, żeby pisać takie rzeczy! WSTYD! niektórzy to naprawdę w kapuście się chyba ulęgli…. albo spadli na głowę zaraz przy porodzie… pojedź do Auschwitz i posłuchaj dziadka/babci… chociaż nie wiem czy i tak skumasz … dla Ciebie te sprawy to prehistoria i czysta fantastyka… za dużo tv za mało szkoły i nauki, zmień proporcje i zacznij myśleć! Obrażasz miliony ludzi! pamięć o nich i pokazujesz 0 szacunek dla kogolkolwiek… MYŚL bo nieużywane zanika
…tych nieżyjących już nie obraża nawiedzona Kasiu… Jesteś chamska i prostacka. Nie lubie cię.
nie jestem nawiedzona, niestety obrażasz i co gorsza nie rozumiesz tego, nie żyje więc nie może się bronić… to nie tylko o nieżyjących chodzi! ale o ich rodzinach, dzieciach, matkach etc. oni jeszcze żyją! Pomyślałeś/aś? chyba nie! Nie jestem ani chamska ani prostacka… prawda w oczy kole i tyle… a mam się przejąć tym że mnie nie lubisz? a kim ty jesteś? dzieciakiem z początków gimnazjum może? a ja mogłabym być Twoją matką! więc jakoś szczerze powiedziawszy niezbyt się przejęłam faktem, że mnie nie lubisz1
moj dziadek był w filii Auschwitz i jak slysze takie rzeczy to… bardzo mi jest przykro. Zmkneli go za to, ze mial niemieckie nazwisko urodzil sie na Ślasku i BYŁ POLAKIEM!
hm…ironią byłoby stwierdzenie, że duzo wiesz o martyrologii. Współczuję
a przepraszam kogo? kogo gazowano?
idiotyczne. Co to ma byc? „alternatywne” mowienie o holokauscie. A po co tu mowic alternatywnie? normalnie nie wystarczy? powiedziano juz o tym wszystko. Bylo minelo, nalezy o tym zapomniec i basta. Grupa jakis hipisow robi pseudosztuke
Tak czytam…ale o co Wam chodzii???? Auschwitz, Birkenau
i pozostałe Bergen , Matthausen – to było i uszanujmy pamięć ofiar. To nie miejce,
aby się sprzeczac. O co polemizujecie? Alternatywa czy nie, ironia czy jej brak, Żydzi czy Romowie-
niezmiennym pozostaje fakt, że była to tragedia, pochłonęła miliony ofiar. A wiecie, ilu trafiło tam węgierskich żydów, głównie dzieci???? A ilu Greków? I co, będziemy wyliczać??? Dajcie spokój.
A spektakl widziałam, genialny.Poprostu.
Hi my loved one! I wish to say that this article is amazing, nice
written and include approximately all significant infos.
I’d like to peer extra posts like this.
AKAIK you’ve got the answer in one!
Hello there, You have done a fantastic job. I will definitely digg it and personally suggest to my friends. I’m confident they will be benefited from this web site.