Hiesl wymyśliła, a dziadunia powiesili

Babcie zdobiące fasady i spokojnie oddający się prasówce dziadkowie siedzący na krzesłach zawieszonych kilka metrów nad ziemią – oto bohaterowie jednej z instalacji niemieckiej artystki Angie Hiesl.

Mężczyzna siedzi na krześle zawieszonym 6 m nad ziemią w ramach projektu "X-times people chair" niemieckiej artystki Angie Hiesl, fot. AFP

Nie da się przejść obok projektu Angie Hiesl obojętnie. Szczególnie, jeśli kilka metrów nad głową mamy spokojnie czytającego prasę 70-latka lub robiącą na drutach babcię.

Projekt "Makadam", Angie Hiesl. Fot. i-das.de

Aktorzy zaangażowani do tego przedsięwzięcia mają około 70 lat. Wychodzą do widza ze swoim codziennym życiem.

„Przenikają” przez ściany fasad budynków i pokazują, jak wygląda ich spokojna starość – w prostych, ale nie pozbawionych uroku czynnościach (Jej Wysokość Starość – zobacz galerię zdjęć).

Starość elegancka i na wysokim – akurat tu w podwójnym znaczeniu – poziomie. Nie nudna i nie straszna.

W projekcie „Makadam” (patrz zdjęcie po lewej) Hiesl i Kaiser wykorzystali nieużytki byłego zakładu produkcyjnego i zamienili te poprzemysłowe tereny w scenę dla performerów.

Nazwa projektu nie jest przypadkowa. Pochodzi od nazwiska szkockiego inżyniera Johna Loudon McAdama, który na początku XIX wieku opracował specjalną technikę budowy dróg z warstwy mineralno-asfaltowej  (patrz PWN). Wystające z asfaltu nogi, głowa, bądź kobieta, której ciało jest częścią autostrady, to – ku czci wynalazcy – tzw. „makadamy”.

Hiesl proponuje spojrzenie na przemysłowy „miejski dywan”. Tu życie jest ciągle w ruchu, a człowiek staje się elementem wszczepionym do nieużytków przemysłowych, placów budowy i urbanistycznej scenografii, w której czuć przenikliwa pustkę.

"and HAIR and HAIR and HAIR and" - Angie Hiesl i Roland Kaiser, fot. angiehiesl.de

Szczególne miejsce w twórczości Hiesl zajmują włosy (zdjęcia powyżej), które – co podkreśla artystka – zawsze były obiektem fascynacji, a także wyrazem osobowości i siedzibą duszy.

"Bliźniaki. Skąd mogę wiedzieć, że ja to ja", Angie Hiesl. Fot. angiehiesl.de

W XIX wieku w Nadrenii kobieta wyplatała dla swojego narzeczonego bransoletkę z włosów, które wcześniej ściągała z grzebienia i szczotki. Ta nietypowa biżuteria była symbolem więzi między dwojgiem ludzi. Dziś tego typu przedmioty można podziwiać jedynie w lokalnych muzeach.

Włosy od zawsze były symbolem potencji seksualnej, siły i witalności. Dlatego golenie głowy jest upokarzającym i symbolicznym pozbawieniem człowieka jego indywidualności i godności. W zdjęciach Hiesl i Kaisera dostrzeżemy więc zarówno proces golenia głowy, jak i sterty ściętych włosów, które – niestety – przywodzą na myśl Auschwitz…

W krajach ubogich włosy stają się dodatkowo towarem. Są wykorzystywane do tresek i peruk, które trafiają do bogatszych części świata. Najczęściej takie włosy są wybielane i farbowane, chyba, że kobieta jest szczęśliwą posiadaczką włosów koloru „truskawkowy blond” (odsyłam w tym miejscu do tekstu Włosy blond żyłą złota w biednej Rosji z „The New York Times”).

Motyw włosów pojawia się również w kolejnym projekcie Hiesl. Splecione warkoczem, siedzące naprzeciwko siebie, bliźniaczki odbijają się w wodzie. To zdjęcie lubię szczególnie, bo podwaja efekt, który artystka chciała uzyskać, zapraszając widza do zaskakującej gry złudzeń optycznych, której bohaterami są jednojajowe bliźnięta.

Prowokujący jest również tytuł „wystawy” – „Bliźnięta. Skąd mogę wiedzieć, że ja, to ja?”. Hiesl wykorzystuje idealne kopie ludzi do kompozycji lustrzanych. Wywołuje u patrzącego złudzenie, że bohaterem zdjęcia jest tylko jedna osoba, a ta druga jest jedynie odbiciem w lustrze czy tafli wody.

"X-times people chair", Angie Hiesl. Fot. angiehiesl.de

Instalacje tworzone przez Hiesl leżą na pograniczu tańca, teatru, performance i sztuk wizualnych. Pozornie oddalone od siebie tematycznie są spięte klamrą powtarzających się w nich motywów.

Jest konsekwencja i spójność, której często brakuje performerom. Jest ruch, słowo, rekwizyt i skrócenie dystansu między artystą a widzem.

To nowe wydanie surrealizmu.

Źródła:

AFP

Angiehiesl.de

Enno Stahl -Angie Hiesl and her Performance Installations